KAZANIMLAR
F.6.3.2. Sabit Süratli Hareket
Önerilen Süre: 6 ders saati
Konu / Kavramlar: Yol, zaman, sürat ve birimleri, sabit süratli hareketin yol-zaman ve sürat-zaman grafikleri
F.6.3.2.1. Sürati tanımlar ve birimini ifade eder.
a. Sürat birimleri olarak metre/saniye (m/sn.) ve kilometre/saat (km/sa.) dikkate alınır.
b. Yer değiştirme ve hız kavramlarına girilmez.
c. Matematiksel bağıntılara girilmez.
ç. Birim dönüştürme yaptırılmaz.
F.6.3.2.2. Yol, zaman ve sürat arasındaki ilişkiyi grafik üzerinde gösterir.
3.ÜNİTE :KUVVET VE HAREKET
2.Sabit Süratli Hareket
Bir hareketli eşit zaman aralıklarında eşit yol almasıdır. Hareket boyunca süratinde bir değişiklik olmaz.
Hareket Nedir?
Hareket bir cismin sabit bir noktaya göre yerinin zamana karşı değişmesine denir.. Evrendeki tüm varlıklar, sürekli bir hareket hâlindedir. Dünya’nın kendi ekseni ve Güneş etrafında dönmesini bu duruma örnek verebiliriz.
Sürat Nedir?
Hareketli bir cismin birim zamanda ne kadar yol aldığını gösteren büyüklüğe sürat denir.
Sürat, bir saniyede alınan yol veya bir saatte alınan yol olarak da ifade edilebilir.
Bir cismin süratini bulabilmek için cismin aldığı yolu ve bu yolu ne kadar sürede tamamladığını bilmek gerekir. Bu öğeler de mutlaka birimle ifade edilmelidir.
Sürat, yalnızca bir sayı ve bir birimle ifade edilen bir büyüklüktür.
Alınan yol birimi : santimetre (cm), metre (m), kilometre (km)
Zaman birimi : saniye (sn), dakika (dk), saat (sa) olarak ifade edebiliriz.
Sürat birimi : Alınan yol metre, zaman saniye alınırsa sürat birimi metre/saniye olur. Kısaca m/sn olarak gösterilir.
Alınan yol kilometre, zaman saat alınırsa Sürat birimi kilometre/saat, kısaca km/saat olur.
Sürat Birimleri Nelerdir?
Yol Birimleri
1 km = 1000 m, 1 m = 100 cm
Zaman Birimleri
1 sa = 60 dk, 1dk = 60 sn
1 sa = 60 dk = 3600 sn
- Yaygın olarak kullanılan sürat birimleri metre/saniye (m/sn) ve kilometre/saat (km/sa)’tir.
- Sürat hesaplamalarında verilen değerler farklı birimlerden ise uzunluk ve zaman birimleri çevirimleri yapılır.
Sabit Sürat
Bir cismin sürati, hareketi süresince sabit kalıyorsa ve cisim bu şekilde ilerlemeye devam ediyorsa cismin bu hareketine sabit süratli hareket adı verilir.
Sabit süratle hareket eden cisim eşit zaman aralıklarında eşit yol alır.
Sabit süratli cismin sürati; hareketi boyunca değişmez, aynı (sabit) kalır.
Ortalama Sürat
Hareketlinin aldığı toplam yolun, toplam zamana bölünmesiyle bulunur.
Aynı noktadan aynı anda yola çıkan araçlardan bir saatin sonunda en fazla yol alan araç daha süratlidir. Çünkü aynı zaman aralığında sürati fazla olan araç daha fazla yol alır.
Yol-Zaman ve Sürat-Zaman Grafiklerinin Çizimi
Yol – Zaman Grafiği
Hareketli, hareketi süresince eşit sürelerde eşit yollar alır ve bu nedenle sürati sabittir.
Hareketlinin yol – zaman grafiğinden sürati bulunur. Grafikten seçilen her hangi bir noktanın zaman ve yol eksenlerini kestiği noktalar bulunur. Bu noktalara karşılık gelen değerler sürat formülünde yerine yazılarak sürat hesaplanır.
Yol – Zaman grafiği nasıl çizilir
1. Koordinat sistemi çizilir.
2. X eksenine(yatay) zaman, y eksenine (dikey) alınan yol ve birimleri yazılır.
3. Eksenler bölümlendirilir.
4. Tablodaki veriler grafiğe kaydedilir.
5. Noktalar birleştirilerek grafik oluşturulur.
Sürat – Zaman Grafiği
Hareketli, hareketi süresince eşit sürelerde eşit yollar alır ve bu nedenle sürati sabittir.
Zaman değişse bile sürat değişmez.
Hareketlinin sürat – zaman grafiğinden aldığı yol bulunur.
Sürat – zaman grafiğinin altında kalan alan hareketlinin aldığı yolu verir.
Sürat – Zaman grafiği nasıl çizilir
1. Koordinat sistemi çizilir.
2. X eksenine(yatay) zaman, y eksenine(dikey) sürat ve birimleri yazılır.
3. Eksenler bölmelendirilir.
4. Tabloda sürat verilmiş ise grafiğe kaydedilir. Alınan yol verilmiş ise her zaman aralığı için sürat hesap edilir.
5.Noktalar birleştirilerek grafik oluşturulur.