1.BÖLÜM İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME

1.1 İnsanda Üremeyi Sağlayan Yapı ve Organlar

Tüm canlılar gibi insanların da neslini devam ettirebilmesi üreme sayesindedir. İnsan
eşeyli üremeyle çoğalır. Eşey hücrelerinin birleşmesiyle gerçekleşen üreme şekline
eşeyli üreme denildiğini öğrenmiştiniz.

Üreme nedir?

Canlıların kendilerine benzer bireyler meydana getirmesine üreme denir.
Tüm canlılar gibi insanların da neslini devam ettirebilmesi üreme sayesindedir.
Üreyemeyen canlılar yaşamlarını sürdürebilir, fakat yeni bireyler meydana getiremezler.
Üreme sayesinde kalıtsal bilgiler gelecek nesillere aktarılır.

İnsanda Üremeyi Sağlayan Yapı ve Organlar

Erkek ve dişi üreme sistemi birbirinden farklıdır.
Bu yapı ve organlarda üretilen üreme hücreleri ile üreme gerçekleşir.
Dişilerde bulunan üreme hücresi yumurta, erkeklerde bulunan üreme hücresi ise sperm olarak adlandırılır.

Dişi Üreme Sistemi

1. Yumurtalık 
Dişilerde iki adet bulunur.
Yumurtalıklar yumurta üretir.
Burada yumurta ana hücreleri mayoz bölünme geçirir.

2. Yumurta kanalı
Yumurtalıklarda üretilen yumurta buradan döl yatağına iletilir.
Döllenme yumurta kanalında olur.

3. Döl yatağı (Rahim, uterus)
Zigotun yerleştiği ve gelişimini tamamladığı yerdir.

4. Vajina (Döl yolu)
Döl yatağı ile dış ortam arasındaki bağlantıyı sağlar.
Spermlerin alınmasını sağlar.

Erkek Üreme Sistemi

1. Testis (Erbezi)
Erkeklerde iki testis bulunur.
Burada sperm ve testosteron hormonu üretilir.
Sperm hücrelerinin yaşayabilmesi için vücut dışında bulunur.
Sperm ana hücreleri mayoz bölünme geçirir.

2. Salgı Bezleri
Spermlerin hareketini kolaylaştıran salgının üretildiği yapıdır.

3. Sperm Kanalı
Spermleri testislerden penise taşıyan yapı.

4. Penis
Sperm ve idrarın dışarı atılmasını sağlayan yapı

Üreme Hücreleri

Erkek üreme hücresi sperm, dişi üreme hücresi ise yumurtadır.

Spermin özellikleri

• Testislerde milyonlarca üretilir.
• Çok küçük ve hareketlidir.
• Sperm, baş boyun ve kuyruk olmak üzere üç kısımdan oluşur.
• Sitoplazması azdır. (Hızlı hareket edebilmek için)

Yumurtanın özellikleri

• Yumurtalıkta bir dönemde bir tane üretilir.
• Büyük ve hareket etmesini sağlayan yapısı yoktur.
• Hücre zarı, sitoplazması ve çekirdeği bulunur.
• İçerisinde besin maddesi fazladır. (Zigot gelişerek belirli bir büyüklüğe gelinceye kadar buradaki besin kullanılır.)
• Dişi insan vücudundaki en büyük hücredir.

Döllenme ve Embriyonun Gelişimi

Üreme organlarında üretilen sperm ve yumurtanın birleşmesi, yani döllenme, dişi bireyin
yumurta kanalında gerçekleşir.
Spermlerden sadece bir tanesi yumurta hücresi ile birleşerek döller.
Üreme hücrelerinin birleşmesi sonucu zigot oluşur.
Zigotun art arda mitoz bölünmeler geçirerek gelişmesi sonucu embriyo oluşur.
Embriyo döl yatağına tutunarak gelişir ve ikinci aydan sonra fetüs adını alır.
Yaklaşık kırk hafta sonra bebek dünyaya gelir.

Eğer yumurta hücresi sperm hücresi ile birleşmez ise döl yatağına gelir, burada bir miktar kanla dışarı atılır. Buna adet döngüsü denir.

Hamilelik Süresince Nelere Dikkat Edilmelidir

1. Sigara, alkol ve uyuşturucu gibi zararlı alışkanlıktan uzak durulmalıdır.
2. Anne ve bebeğin gelişim doktor kontrolünde olmalıdır.
3. Radyasyondan uzak durulmalıdır. Röntgen ve tomografi (X ışını vardır) filmi çektirilmemelidir.
4. İlaç kullanımı doktor kontrolünde olmalıdır.
5. Gebeliğin sağlıklı geçirilebilmesi için egzersiz yapılmalı ve dengeli beslenilmelidir.
6. Mevsime uygun ve rahat kıyafetler giyilmelidir.
7. Stresten uzak durulmalıdır.